Theo nhận định của nhiều người thì khi vợ chồng ly hôn, con cái ở với mẹ sẽ sung sướng hơn ở với bố: “Mồ côi cha ăn cơm với cá, mồ côi mẹ liếm lá ngoài đường”. Hơn nữa, người chồng cũng thích cho con ở với mẹ hơn để dễ dàng tái hôn, con không phải chịu cảnh mẹ ghẻ - con chồng. Nhưng nhiều người đã lầm về vấn đề này.
Có lẽ cũng xuất phát từ quan điểm này, theo Điều 92 Luật Hôn nhân và Gia đình (HN-GĐ) năm 2000, nếu con từ đủ 9 tuổi trở đi thì phải xem xét nguyện vọng của con, còn con dưới 3 tuổi, luật giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng, nếu hai bên không có thỏa thuận khác. Mặc dù vậy trên thực tế, tuy “đương nhiên” được quyền nuôi con dưới 3 tuổi nhưng vì một số lý do nào đó mà không phải bà mẹ nào cũng làm tròn trách nhiệm của mình.
Bằng chứng là trong thời gian gần đây đã xảy ra rất nhiều vụ mẹ đẻ cùng cha dượng cùng nhau đánh con dưới 3 tuổi bầm giập, phải nhập viện. Và cũng có nhiều bà mẹ tuy nhận nuôi dưỡng con nhưng lại để cho bà ngoại trông và bà ngoại đã hành hạ, đánh đập cháu như vụ xảy ra ở Giá Rai, Bạc Liêu.
Cũng theo Luật HN-GĐ năm 2014, khi vợ chồng ly hôn, “con dưới ba sáu tháng tuổi được giao cho người mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con” (Điều 81). Quy định này tương tự luật cũ nhưng lại chặt chẽ hơn ở điểm không phải bất cứ trường hợp nào con dưới ba tuổi đều ở với mẹ.
Mặc dù con dưới 3 tuổi nhưng bản thân người mẹ không đủ điều kiện nuôi con, chẳng hạn: do đau yếu, bệnh tật triền miên; đi công tác xa liên tục dài ngày; không nghề nghiệp, việc làm, không có tài sản, thu nhập ổn định để nuôi con; người mẹ rơi vào tệ nạn xã hội: cờ bạc, rượu chè, mê tín dị đoan, nghiện ngập, phạm pháp…, thì tòa án vẫn có thể giao con cho người cha được trực tiếp nuôi giữ và chăm sóc.
“Quy định phần nào bảo đảm hơn về quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ và cũng khắc chế được sự ỷ lại của một số bậc làm mẹ, vì cứ cho rằng con dưới ba tuổi thì đương nhiên thuộc về người mẹ nuôi nên họ không tập trung chăm lo, nuôi dạy con tốt…” - Luật sư Huỳnh Minh Vũ phân tích.
Có lẽ cũng xuất phát từ quan điểm này, theo Điều 92 Luật Hôn nhân và Gia đình (HN-GĐ) năm 2000, nếu con từ đủ 9 tuổi trở đi thì phải xem xét nguyện vọng của con, còn con dưới 3 tuổi, luật giao cho mẹ trực tiếp nuôi dưỡng, nếu hai bên không có thỏa thuận khác. Mặc dù vậy trên thực tế, tuy “đương nhiên” được quyền nuôi con dưới 3 tuổi nhưng vì một số lý do nào đó mà không phải bà mẹ nào cũng làm tròn trách nhiệm của mình.
Bằng chứng là trong thời gian gần đây đã xảy ra rất nhiều vụ mẹ đẻ cùng cha dượng cùng nhau đánh con dưới 3 tuổi bầm giập, phải nhập viện. Và cũng có nhiều bà mẹ tuy nhận nuôi dưỡng con nhưng lại để cho bà ngoại trông và bà ngoại đã hành hạ, đánh đập cháu như vụ xảy ra ở Giá Rai, Bạc Liêu.
- Tư vấn ly hôn
- Thủ tục ly hôn đơn phương
- Chia tài sản sau ly hôn
- Mẫu đơn ly hôn đơn phương
- Thủ tục đăng ký kết hôn với người nước ngoài
Cũng theo Luật HN-GĐ năm 2014, khi vợ chồng ly hôn, “con dưới ba sáu tháng tuổi được giao cho người mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con” (Điều 81). Quy định này tương tự luật cũ nhưng lại chặt chẽ hơn ở điểm không phải bất cứ trường hợp nào con dưới ba tuổi đều ở với mẹ.
Mặc dù con dưới 3 tuổi nhưng bản thân người mẹ không đủ điều kiện nuôi con, chẳng hạn: do đau yếu, bệnh tật triền miên; đi công tác xa liên tục dài ngày; không nghề nghiệp, việc làm, không có tài sản, thu nhập ổn định để nuôi con; người mẹ rơi vào tệ nạn xã hội: cờ bạc, rượu chè, mê tín dị đoan, nghiện ngập, phạm pháp…, thì tòa án vẫn có thể giao con cho người cha được trực tiếp nuôi giữ và chăm sóc.
“Quy định phần nào bảo đảm hơn về quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ và cũng khắc chế được sự ỷ lại của một số bậc làm mẹ, vì cứ cho rằng con dưới ba tuổi thì đương nhiên thuộc về người mẹ nuôi nên họ không tập trung chăm lo, nuôi dạy con tốt…” - Luật sư Huỳnh Minh Vũ phân tích.
